Transformatie in stilstand 7, 8, 9 en 10

 
 
7
de oorlog bracht vóór het einde der dagen
een alle overtreffende, ongeremde vernieuwingsdrang.
oude huizen walste men plat voor nieuwbouwwoninglagen.
de geboorte van de flat bracht ons de woondoos van bouwbehang.
 
in opgestapeld huiselijk leven vol ergernis over de buren
ontstond een neurose gelijk aan de aard van het gebouw.
een druppeltje geluid volstond voor een greep naar het touw,
volgens de psychologen die bij hen naar binnen konden gluren.
 
monotoon, saai en smakeloos waren de huizen,
aangekleed met triplex, zachtboard en beton
voorzien van piepkleine keukens en smalle fornuizen
gebouwd in alle richtingen, behalve in die van de zon.
 
 
8
het leven smaakte even laf als het witte brood
dat net als het vroegere zo kleffe roggebrood
bleef plakken aan je onder- of bovenkaak.
je spoelde het weg met een glaasje raak.
 
de veranderingen buitelden over elkaar heen.
lonen en uitkeringen stegen sprongsgewijs.
de landbouw mechaniseerde de trekkar en de zeis
de landarbeiders klaagden tevergeefs steen en been.
 
in een zucht waren ze van het toneel verdwenen.
de achtergelaten boeren raakten nu zelf in de knel,
protesteerden massaal tegen de prijzen en bestreden fel
het landbouwschap, met zijn vuur na aan hun schenen.
 
 
9
de achtergebleven plattelandsbewoners werden forenzen.
auto’s en bromfietsen waren in luttele jaren gemeengoed.
supermarkten en winkelcentra verrezen aan gemeentegrenzen.
dorpswinkeltjes sloten vlot hun deuren, zodra de staat ‘t vergoedt.
 
de mechanisatie van het platteland zorgde voor een ongekende welvaart
meer bevolkingsgroepen dan ooit bereikten een hoger economisch peil.
niets bleef het negentiende-eeuwse cultuurlandschap echter bespaard
met draglines, shovels en diepploegen ging alle schoonheid onder zeil.
 
sloten werden gedempt, wegen aangelegd, watergangen verbreed
en rechtgetrokken, bosschages gerooid en dorpen omringd
met onderhoudsarme groenstroken, het boerenland verminkt
waarover men ooit hoog te paard in galop reed tot men in het zand beet.
 
 
10
brullende tractoren met blonde bestuurders
bewerken nu de akkers in eenzaamheid.
het polderland kaal en leeg voor nieuwe huurders
opgedeeld in vakken voor hun nieuwbouwheerlijkheid.
 
de dictatuur van tekentafel en graafmachine
poetst de landschappen uit en in combine
moeten fantasieloze vlakten het boerenbedrijf
voorzien van een hoog renderend strak keurslijf.
 
in de tijd dat je dromend over bb een scheve schaats reed.
werd de natuur gladgetrokken voor steeds meer autoverkeer.
havens en sluizen werden in beton gegoten, dijken aangekleed
tot zij huizenhoge verdedigingslinies vormden rond een petieterig veer.
 
 
(afbeelding: de mythomane broodschrijver bb zou destijds de filmster bb persoonlijk hebben ontmoet; foto uit familiearchief)