Boomportretten

 

Nu de westerse democratie zonder zwaartekracht geen mens meer kan boeien doemt aan de horizon van onze cultuur (lees de techniek) een nieuw fenomeen op. De onbereikbare burger heeft facebook de rug toegekeerd en zich gestort op mobiele levensbomen om niet niet te zijn, maar een heus kunstwerk wel.

Zonder verkeersregels zitten we straks in de files van zelfrijdende ego-documenten volgehangen met portretten, kerstklaar, nieuwjaarnachtbestendig en waar de gestaltpsychologie school mee heeft gemaakt. Trots terugkijkend  op een rijk leven, dat niemand je af kan pakken, flirt men in replica van de weekendfilm van Godard met elkaar zoals de verguisde Boudewijn Büch ooit op de blauwe buis  zichzelf vermaakte.

Het leven als een eigen eiland in de zee van de schone kunsten met de boom als symbool van een oneindige individualisatie van de eigen bijzonderheid moet de vervreemding opheffen de melk te zijn waar men zelf niets in te brokkelen heeft.  Deze complexe affaire heeft Studio Artaaa haarfijn in beeld gebracht in een serie prenten over transhumanisme dat zich niet eenduidig laat waarnemen.

In ieder hoofd is wel een ander weerloos dan wel weerbaar gezicht te ontdekken, waardoor Levinas kritiek geheel verstomt. De verwachting is dat we uiteindelijk niet aan egologie ten gronde zullen gaan, maar eenmaal die dood overwonnen ons massaal in de afgrond van de onreinheid van de goot zullen storten, waar wij denken het snel stromende glasheldere water van te vormen.

Het raadselachtig etaleren van een fictieve levensloop in een boom vol ambigue appelgezichten moet de politici in verlegenheid brengen die menen de waarheid te kunnen spreken zonder zo’n vluchtheuvel. Het zal ook de critici de mond snoeren die van oplichting betichtte schrijvers aanwrijven dat zij de literatuur bevuild hebben zonder oog te hebben voor het feit dat zij van hun leven een kunstwerk hebben gemaakt.

Dat kunst ervoor kan zorgen dat we voor  noch aan geen enkele waarheid hoeven te sterven, zal ze een worst zijn.  Echter als eenmaal alle burgers hun leven als kunstwerk aan de duivel verkopen, zal de democratie weer adem kunnen halen door de schone kunstlongen van haar electoraat.

Het spel van de enkeling

Gevangen in het net van plaats en tijd
spint zij haar draden met oneindig geduld
een leefwijze om niet te moeten wachten
op een liefhebber voor haar schat

Als schaduw van de twijfel
wekt haar naaktheid onverhuld afschuw
ligt zij in het midden van alle gedrukte leugens te zonnen
heb je een paard nodig om te kunnen vluchten als je haar spreekt

Zij die de duivel doet blozen
de veiligste leugen is, de kreet van ieder
ouder dan de rotstekening
is het spel van een enkeling

Zij verdwijnt als ze te dicht benaderd wordt
groeit omdat men haar groot maakt
wordt tevergeefs in graven meegenomen
in de broze armen van dichters getroost

Onveranderlijk is zij dood en mag je hopen
dat zij in de kist van een schilder begraven is

Het zijn is een gewaarschuwd mens

Alweer een weekje lukt het niet zonder pijn te tekenen. Toch wil ik een blog maken en heb snel iets in elkaar geflanst als illustratie van wat me al een tijdje bezig houdt. Dat de werkelijkheid, vaker dan we ervaren, indruist tegen waar we zo zeker van denken te zijn.

Het fenomeen dat je gewoonweg je ogen niet gelooft, is iedereen bekend. We zijn nu eenmaal overtuigd van ons kijkglas waarin alles is zoals we denken dat het is. Maar eigenlijk is dat zelden het geval.

Zoals een zeehond van ver af, eenmaal dichterbij, het opgezwollen lichaam kan zijn van een radeloze man die zich heeft verdronken. Terwijl jij nog dom ginnegapt, dat de waterpolitie nu ook al zeehonden in hechtenis neemt.

Opeens valt wat je zag in duigen. Je wordt geconfronteerd met een ontkende werkelijkheid. Dat doet de gewende werkelijkheid voor je en die kan als een wetboek op alle bladzijden overtreden worden.

Als dat op een wat grotere schaal gebeurt, dan raak je in paniek. Je schreeuwt bijna dat dat niet kan. Alsof de werkelijkheid niet bestaanbaar kan zijn, niet mogelijk is en dus niet waar kan zijn. Je knippert gelukkig vanzelf met je bedrogen ogen en ziet dat het wel degelijk is zoals het is. Dat je eigenlijk voor niets bang bent geweest.

Niet dat je voortaan altijd op je hoede bent voor zinsbegoocheling, maar toch.. Het onbevangen zijn is een gewaarschuwd mens geworden, filosofeer je wat voor je uit. Weer tot rust gekomen schrijf je er een gedicht over, dat het terugbrengt tot een alledaags verschijnsel. Al is de schrik er niet minder om. Het ontkennen van de realiteit is vaker amusant dan genant.

 

Indruisen

Bomen waaien woest door elkaar
slopen met hun kruinen de steigers
van de nieuwbouw tegenover de flat
waar wolken op onaffe gevels samenscholen

Een man fietst een auto dwars doormidden
rakelings langs het hek op je balkon
onder de steigers de halve huizen binnen
en verdwijnt plotseling geheel uit het zicht

Luid kletsende vrouwen laten onaangedaan
gillende kinderen over zich heen lopen
zwaaiend naar kennissen die aan hen
zonder op of omkijken voorbijgaan

Een motor rijdt met hoge snelheid recht op je af
verdwijnt bijtijds maar passeert in volle vaart je toch
verstijfd kijkend naar het spiegelende glas van de half open deur
waarin de werkelijkheid voortdurend van alle kanten overtreden wordt.

.

.

.

Als ik ziek ben, komt nog altijd mijn vader langs

Een gelukkige hersenschim

Nu ik ziek ben,  komt hij vast weer langs. Zal hij zoals vroeger mij oneindig dierbaar zijn. Kan ik weer aan zijn nabijheid en warmte denken als een tijdelijke woning. Zoals toen, in dat herenhuis en in die villa die nog meer een stad werden dan ze in het dagelijks leven van ons gezin al waren.

Dat innig samenzijn van vader en zoon zocht ik ook vaak op door ongehoorzaamheid. Dan wist ik als ik huilend om vergeving zou vragen zijn hart zou breken en zijn armen open gingen voor een warme stede.  Zijn erbarmen was op zo’n moment, in het voorts afstandelijk samenleven, zo groot dat alle narigheid van een te strenge opvoeding samen met zijn strikte geloofsleer wegsmolt.

Het bestaan voelde zolang het duurde aan als een nimmer eindigende waterval. Alle beknellingen en verstrikkingen om de slechtheid van de mens te snoeren veranderden in anekdotes, waar we tongloos om konden lachen. Want er daadwerkelijk over spreken zou onze omhelzing onmiddellijk verbreken.

Als een geschenk uit de hemel komt hij vandaag in levende lijve op visite. Zet zich voor  mijn bed neer op het daartoe aangesleepte bankje en  trekt me op zijn schoot. Ik verras hem met het voordragen van een vers sonnet. Alsof we een kleine receptie houden voor zijn verjaardag, ruim een maand geleden.

Schootprinsje

Wist je, je was mijn koning
Ik droeg je mantel, opgedragen
Voor je vazallen steef ik de kragen,
En fluisterde met ze over onze woning

Je weet wel, het huis dat ik gevonden
Had, toen jij het volk toesprak over je geloof,
Waaraan je zo gehecht was door de vele wonden
Die het je had toegebracht, toen jij net als ik opstoof

Als je moest luisteren naar de woorden en de dingen
Waar jouw vader weer mee kwam, zingend door de muren
Heen van zijn boerenwoning. We leden samen alle dagen, alle uren
Die we maar tellen konden in een eenzaamheid vol zinloze keerkringen,

Omdat we de zon in het zenit noch het nadir konden verdragen om niet
De belofte te breken voor elkaar bestemd te zijn, de waarheid van ons stil verdriet.

Rotterdam, 13 februari 2013, de dag waarop ik mijn geluk even niet opkan.

Voordat de laatste Vk-blogger uit vrije wil kopje onder gaat…

Een breed grijnzende zwaargewicht duwt hem kopje onder. Al had je een sani broyeur op je blog aangesloten, hoorde hij hem schateren, dan nog had je het niet gered. Daarmee toch nog toegevend dat het geen bagger was wat er allemaal op zijn vel geschreven en verbeeld is. De motor van zo’n plugin gaat immers alleen stuk als het stof van hoge kwaliteit moet vermalen.