Een drieluik met het beeld als scharnierpaneel van mijn gedichten óp’ die van Sonja Pos. Zij overleefde de oorlog, maar kon niet loskomen van het verlies, wat een enorme verlatingsangst en schuldgevoelens teweegbracht, opriep of versterkte. Een thema waar Boudewijn Büch ook in verdwaald was.
Onverwacht (Sonja Pos, 1965)
nu toch nog onverwacht
midden op het meer verschuift
weer een ss-er achter het riet
kan plotseling een verdronken gek
worden opgespoeld
ontbonden of verrot
een suizend ruimteschip terug
komen tuimelen en haastig
nu ik niet wil kijken
hoe daar een aalscholver opduikt
een witte gillende vis in zijn bek
prevel ik bezweringen
prevel ik
ik ik prevel
ik
(Hier naar het plaatje kijken)
Schietgebed (Marius V, 1969)
een storm
steekt op
in haar glas
verschuift het riet
zet de ss-er in de zon
op het terras, geniet
ze van haar limonade
en de tijd voor een schot
voordat de vogel is gevlogen
heeft zij haar blik gelost
gunt hem geen genade
al prevelt hij, jij, jij, mijn God….
"Opa, Judith, Sam, Rebecca, Ronnie, tante Etty, oom Wolf en uw dochters, prevel ik innerlijk, ik heb alles opgeschreven. Nu voel ik mij heel alleen. Jullie zijn al zo lang weg. Ik was zo bang voor de liefde. (-) Eindelijk ben ik zover dat ik de werkelijkheid begin te aanvaarden zoals die is. Misschien ben ik toch nog heel geworden, heb ik mijzelf heel geschreven." (Uit: Daglicht, autobiografie van SP, Contact, 1994)
Heel bijzonder dat je de herinneringen en de verwerking daarvan van SP verwerkt met eigen werk. In woord en beeld.
Je proeft inderdaad de verlatingsangst in haar woorden, beklemmend. En de ss’er in haar glas, die op het punt staat opgedronken te worden. Of zelf verdronken is.
actueel
in het licht van de vliegramp
en die ene nabestaande
Een gedicht lezen en er daarna zelf eentje schrijven als een reactie, is een goede manier van lezen.
Dan is het projectje geslaagd, Wattman,
Sonja liet me destijds zien wat het is om hechtingen te missen. Ik meende zelf in de jaren zestig dat je je van die hechtingen moest bevrijden. Niemand nodig hebben. Dood aan de familie. Geheel autonoom zijn.
Tegelijk waren er bij mij ook angsten, over mijn nieuwe vrienden, over BB en zoveel anderen, bij wie het tekort aan liefde, aandacht, vertrouwen e.d. in hun jeugd bleef kwellen.B’s verlatingsangst was zonder schuldgevoelens geladen, of hij stopte ze weg, maar net als dat van Sonja vooral een afweermechanisme om geen intimiteit met anderen aan te gaan, niet zich over te geven en voluit te leven.
Nu zo lang geleden zie ik hoe alledaags het kan zijn. Hoe je nu zo een depressie kunt krijgen van het holle terrasgeluk en het voortduren van oorlogsellende en andere rampen die in één keer je werkelijkheid kan scheuren en een apocalypse in een glas water je dag kan verpesten. Terwijl het op zo’n schaal plaatsvindt dat niemand om je heen het merkt en je het zelf ook pas ziet als je je er op focust.
Zo had ik recent op een dag een ontmoeting met een bezwete voorbijganger, die me vroeg of ik het ook zo benauwd had. Het was juist fris. Krijtwit drukte hij op zijn borst en zei: ze moeten me vandaag weer hebben. Vervolgens een vrouw die in zichzelf stond te prevelen voor de kassa dat ze haar hoofd er wel bij moest houden, terwijl ze in haar portemonnee vol aangetaste fotootjes op zoek was naar een duppie. En ’s avonds was mijn vriend helemaal over de kook. Hij had de hele dag het gevoel dat er iets mis was met zijn broer, die vorig jaar overleden is en waar hij niet op de begrafenis welkom was.
altijd, assyke
en voor eeuwig, ben ik bang
want de wet van je voortbestaan
begint bij het verliezen van geliefden
die meer worden dan we aan intieme relaties
aangaan in het leven
en iedere ramp
op welke schaal dan ook
gebruikt dezelfde wond….
vind ik ook iris,
schrijven is bouwen
en alle materialen zijn bruikbaar
voortbouwen op een gedachte
onderbouwen van een gevoel
inbouwen van een raak beeld
uitbouwen van een ervaring
iedere aflevering is een hoeksteen
voor een boek over de angst
niet van betekenis te kunnen zijn,
niet van belang,
niets waard,
geen leven hebben.
Ben het met Iris eens.
ontzettend goed
doorleefd
raakt
Zeer bewogen geschreven Gr Rob
en dan moet er toch ook een gedicht van jullie komen, paco,
dan introduceren we meteen het kettingdichten…./ – ; {]
ontzettend bedankt, maria
…de ziel, svara
hoop ik
en S. is De Beweger, Rob
waar Aristoteles een puntje aan kan zuigen
wedergr.
Marius
prachtig en indringend Marius…en je antwoord aan assyke…zo prachtig maar wreed en waar
groet,
gala
dank je, gala,
ja zo is het
met onze ‘gevallenen’
werkelijk vreemd
en onwerkelijk waar
wedergroet,
marius