Hij stond ooit op mij te wachten in de Wereldwinkel

Hij stond ooit op mij te wachten in de Wereldwinkel voor de ingang van het toenmalig geheten Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. Borstel is zijn doopnaam, die ik hem gaf nadat ik hem van zijn koper afgepakt had. Ik moest hem hebben, want ik zat verlegen om een riviergodje toen ik in Rotterdam ging wonen in 1982 en Krul al bibberde bij het idee dat hij daar me moest beschermen tegen natuurrampen zoals het overstromen van de Maas.

Borstel komt uit Zuid-Afrika,  heb ik verzonnen. Ik heb Borstel een schaamlapje gegeven, vanwege de schandelijke politiek van Mbeki die aids zag als een armenziekte, vanwege de uitbuiting van zijn land en volk door de multinationals, en de onhygienische omstandigheden van de armen als de feitelijke oorzaak. Hij weigerde om het met sexuele voorlichting en het aanbevelen van condoomgebruik te bestrijden.

Hij was paranoide geworden van de jarenlange strijd tegen de apartheid en de multinationals. In 2001 sprak hij studenten toe met: “Het Westen is er van overtuigd dat we een verdoemd continent zijn door onze onverzadigbare neiging tot vleselijke lusten en een natuurlijke aanleg tot de promiscue verspreiding van ziektes hebben.”

Triest hoe zijn politieke ideologie verstarde en hij niet los kon komen van het primaat van de klassenstrijd en de strijd tegen Het Westen. De nationale vlag is conform de regels andersom opgehangen dan in de horizontale stand met het blauw van de lucht als de onderste strook. Voor mij benadrukt het nu het bloed dat vergoten is in de strijd tussen ideoligie en realiteit, terwijl de kleur officieel het vergoten bloed symboliseert voor de emancipatie van de zwarte zuid-afrikanen.

Borstel is in het groen van zijn land het best geluimd. Hij praat echter sinds ik hem heb aangekleed als een op hol geslagen computer. Iedere dag hoor ik van de vensterbank de vreemdste verwijten. Een weeklang heeft hij gekrijst: Nederland, groen snollenland. Vandaag piept hij: printeronvriendelijke bedrijfsgebouwen, verwijzend naar de reuzenkantoorflats waar hij op uitkijkt.

Ik gebruik hem weleens als varken om de kruimels op te ruimen en dan voelt  hij zich in zijn element. Hij verkleurt dan de omgeving met de haarverf die de ijdeltuit stiekem aanbrengt als ik het blik leeg.

Borstel wil eigenlijk een berggod genoemd worden, omdat ik hem eens verteld heb over de papoea’s die een radio hadden gekregen van een gulle zendeling en het ding meteen bovenop hun berg plaatsten. Ze meenden dat hij de stem van hun oppergod bezat en dat moest zover mogelijk over hun gebied hoorbaar zijn.

Borstel is een tikje megalomaan. Het is dan ook de vraag of ik wel wat aan hem heb als de Maas daadwerkelijk buiten haar oevers treedt. Ik ben bang dat hij daar zijn  laatste oordeel van maakt, maar ik ben aan dat punkertje zo gehecht dat ik die kans voor zoete koek slik.